■ Tortum bölge ve ırmak adı eskidir. Şimdiki Tortumkale köyünde olan idari merkez 20. yy’da şimdiki kasabaya taşındı. • 1662 tarihli Erzurumlu Hagop Salnamesi evvelce ilçe nüfusunun yarısının Ermeni olduğunu, yarısının ise Gürcü dinine mensup olup Ermenice konuştuğunu, ancak 1643’te haracın artırılması üzerine çoğunun Müslümanlığa döndüğünü bildirir.
SN