İyidere ilçe
-
İyidere -
Rize■ Kalopotamos/İyidere kasabanın 2 km kadar batısında denize dökülen ırmağın ve idari birimin adıdır. İlçe merkezi olan Aspet köyüne 1913’te Fethiye adı verildi ise de Aspet adı 1930’lara dek resmi kayıtlarda geçer.
SN■ Halkın tamamına yakınını "Horum" denilen yerli halk oluşturur.
Ali■ İyidere'de Horumlar var. Fakat halkın tamamı Horum değil. İlçe halkı Arnavutlar, Türkmenler ve Kıpçaklar , Horumlar, Lazlar ve Hemşinliler'den oluşuyor.
M. Hakan■ Koord: 41° 0' 42'' D, 40° 21' 38'' K
İkizdere ilçe
-
İkizdere -
Rize■ Kura-i Seb’a nahiyesine 1940’larda İkizdere adı verildi. İlçe merkezi Kirazlı, Yeşilyurt, Çağrankaya köylerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. ■ Osmanlı döneminde yarı Ermeni yarı Rum nüfusu olan, özel statüye tabi bir bölge idi.
SN■ Lazca adı Xuras olan yerleşim birimi, 17. yüzyılda Laz göçü almıştır. Göç ederek gelen Lazlar, Rüzgarlı [Mize], Demirkapı [Homeze-Xomeze] köylerine yerleşmişlerdir.
burak■ Güneyce 1871-80 yıllarında Of'tan ayrılıp Rize'ye bağlanmıştır 1930-45'te Kuraiseba (İkizdere) nahiyesi yerine siyasi sebeplerden Güneyce ilçe olmuştur daha sonrasında TBMM tarafından verilen kararla ilçe merkezi Çağrankaya Köyü'ne İkizdere'ye bağlanmıştır.
Ahmet■ İlçe halkının önemli bir kısmı Horumken bir kısmı da bölgeye sonradan gelen Hemşin ve Lazlardan oluşmaktadır.
Ali■ Koord: 40° 46' 46'' D, 40° 33' 23'' K
Güneysu ilçe
-
Güneysu -
Rize■ Halk arasında Potomya adı kullanılır. Recep Tayyip Erdoğan’ın memleketidir.
SN■ Koord: 40° 58' 35'' D, 40° 36' 44'' K
Çayeli ilçe
-
Çayeli -
Rize■ Murçiva yerleşim adı, Mapavri bölge adıdır. İlçenin batı kısmı (Raşot ve Haytev) 17. yy’dan itibaren buraya yerleşmiş olan Hemşinli Ermeni kökenlilerle meskundur. Doğu kısmı yani Senoz deresi vadisi Rum kökenli Rize yerlisidir.
SN■ Koord: 41° 5' 22'' D, 40° 43' 36'' K
Pazar ilçe
-
Pazar -
Rize■ 20. yy başında
Laz yerleşimi. Kısmen
Laz yerleşimi
■ Ksenophon’da Odinios adıyla anılan yer olması muhtemeldir (MÖ 4. yy). Allen’e göre Gürcüce/Lazca `gölgeli` anlamına gelen bir adın Yunanca uyarlamasıdır. (B&W 335-336.) ■ Rize’nin Pazar ve Ardeşen ilçeleri ile Artvin’in Arhavi, Fındıklı ve Hopa ilçeleri Türkiye’nin ’hakiki’ Laz nüfusunun büyük kısmını barındırır. Gürcüce ile uzak akraba bir dil olan Lazca halen yaygın olarak konuşulur.
SN■ Çeşitli illerden (Rize, Trabzon, Erzurum, Bayburt) az da olsa Türk, Kürt ve Poşa unsurlar mevcuttur. Merkezde Hemşinliler de elbette ki var ama yerleşik bir mahalleri yoktur.
i.güney■ Koord: 41° 10' 45'' D, 40° 53' 3'' K
Hemşin ilçe
-
Hemşin (
Ortaköy bucağı) -
Rize 1583t 📖 :
Hemşin (idari bölge)
■ Hemşin adı 8. yy ikinci yarısında maiyeti ile birlikte Aragadzodn eyaletinden göçerek buraya yerleşen Şapuh Amatuni oğlu Hamam Amatuni adından gelir. `Güvercin` anlamına gelen Erm
hamam adının Türkçe/Arapça
hamam ile ilgisi yoktur.
SN■ Koord: 41° 3' 1'' D, 40° 53' 57'' K
Ardeşen ilçe
-
Ardeşen -
Rize■ 20. yy başında
Laz yerleşimi. Şimdi
Laz yerleşimi
■ İlk kez 19. yy’da ortaya çıkan Ardaşen adını Lazca, Gürcüce veya Türkçe ile açıklama çabaları şimdilik sonuçsuzdur.
SN■ Koord: 41° 11' 35'' D, 40° 58' 50'' K
Çamlıhemşin ilçe
-
Çamlıhemşin -
Rize 1876s 📖 :
Hemşin (idari bölge)
■ Hemşin adı 8. yy ikinci yarısında aşireti ile birlikte Ermenistan’ın Aragadzodn eyaletinden göçerek buraya yerleşen Şabuh Amaduni oğlu Hamam Amaduni adından gelir. (Hovhan Mamigonyan vekayinamesinde konu ile ilgili bölüm, 680 tarihli elyazmasına sonradan eklenmiştir.) Erm Hamam adının Türkçe hamam ile ilgisi yoktur; `güvercin` anlamına gelir. ■ Şimdiki ilçe merkezi Yukarı ve Aşağı Vice köylerinin (şimdi Yukarı ve Aşağı Çamlıca mah.) birleşmesiyle oluşturulmuştur.
SN■ Koord: 41° 2' 55'' D, 41° 0' 11'' K
Fındıklı ilçe
-
Fındıklı -
Rize■ 20. yy başında
Laz yerleşimi. Şimdi
Laz yerleşimi
■ Bölge adı olan Vitse muhtemelen Yunanca Pyksites > Fiksi ırmak adı ile eş kökenlidir. İlçe merkezi 19. yy sonlarında Ğavra köyünün sahil kesiminde kuruldu.
SN■ Koord: 41° 16' 18'' D, 41° 8' 29'' K