Hatay yerleşimleri

■ İskender’in ardıllarından I. Selevkos’un kurduğu kent, Antakya’nın limanı olarak önem taşımıştır. Arap ve Osmanlı dönemlerinde Süveydiye adı kullanılır. Şimdiki kasaba, antik Seleukia limanından birkaç km. içeride olan Levşiye/Alevışık köyü çevresinde gelişmiştir. Levşiye adı Selevkía’dan evrilmiş olmalıdır. 2 Ocak 1948’de Samandağı adıyla ilçe yapıldı. • Samandağı ilçesi Türkiye’nin Nusayri (Arap Alevi) topluluğunun ana merkezidir. İlçe nüfusunun tamamına yakını Nusayri olup genellikle sol siyasi partileri destekler. Ayrıca Hıristiyan Arap ve Ermeni azınlıklar bulunur. SN

Yayladağı ilçe - Yayladağı - Hatay

1526t 📖: Ordu

1526t 📖: Cebeli Akra (idari bölge)

■ 20. yy başında Türk yerleşimi. Şimdi Türk yerleşimi

Defne ilçe - Defne - Hatay

Eski adı: -

■ Arap Alevi yerleşimi

■ 2014'te Antakya merkez ilçesinden ayrılan yapay ilçedir. İlçe sınırları içindeki Harbiye kasabasının antik adı olan Daphne kullanıldı. SN

İskenderun ilçe - İskenderun - Hatay

F1891c : Alexandrette [ Fr "küçük İskenderiye" ]

Y1118 📖: Aleksandréôn [ Yun "küçük İskenderiye" ]

A870 📖: El-İskenderiye

Y17 Y451 ▸ Y45: Aleksándria (kat'Isson) [ Yun "İskenderiye" ]

■ Myríandros adlı Fenikeli yerleşimi yakınında MÖ 333’te Büyük İskender’in emriyle kurulan ilk Aleksandreía kenti olduğu rivayet edilir. Daha sonra Mısır’daki İskenderiye’den ayırmak için “Küçük İskenderiye” anlamında Aleksandreion kullanılmıştır. Türkçe ad Arapça biçimden alıntıdır; aksi halde *Eliksendere veya *İksendire beklenirdi. • İskenderun Körfezine antik adını veren Myriandros yerleşiminin tam yeri belirlenememiştir. Aşağı Kepirce köyü yakınında Adatepe mevkii önerilmiştir. SN

Belen ilçe - Belen - Hatay

1876a 1891c ▸ 1891: Beylân [ Yun gen. çoğ. pylôn "kapı" ]

1550 📖: ˁAyn Tell [ Ar "höyükpınar" ]

Y17 📖: Pylai [ Yun "kapı" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Küçük Asya ile Suriye arasındaki tek geçit üzerinde stratejik konumu Antik Çağ'dan beri kaydedilmiştir. Bugünkü kasaba 1550-52'de Kanuni Sultan Süleyman emriyle iskân edilmiştir. Önce Aynültel olan adı 1802 tarihli bir fermanla Beylan olarak değiştirilmiştir. 16. yy sonlarında Bakras kazası merkezi kasabası idi. SN

■ İlçe nüfusu çoğunlukla Sünni Türkmenlerden oluşmaktadır. Azınlik olarak Araplar da mevcuttur.

Erzin ilçe - Erzin (Yeşilkent bucağı) - Hatay

1968 📖: Yeşilkent

1928 📖: Erzin

■ 20. yy başında Türk yerleşimi. Türk/Kürt-Sünni yerleşimi

■ 1939 yılında Adana'dan ayrılarak Hatay iline bağlanmıştır.

■ İlçe halkının büyük çoğunluğu Türkmenler'den oluşmaktadır. Ayrıca ilçe de Girit göçmenleri ve çok az Balkan göçmenleri bulunuyor. Kürtler son 20 yılda bölgeye göç etmiştir. Özellikle Diyarbakır'dan yoğun göç almaktadır. İlçe halkının yaklaşık yüzde 15'i Kürtler'den oluşuyor. Yusuf Erbey

Dörtyol ilçe - Dörtyol - Hatay

1910 📖: Umraniye

E1902 📖: Çorkmarzman [ Erm "dört menzil" ]

1530t 📖: Çokmerzimen

1911hk 📖: Dörtyol (idari bölge)

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ 1909'da Dörtyol adıyla kaza oldu. Kaza merkezi olan Çokmerzimen köyüne 1910'da Umraniye adı verildi ise de bu ad uzun ömürlü olmamıştır. ■ Dörtyol, Ermenice Çorkmarzman/Çokmerzimen adının tercümesidir. SN

■ İlçe nüfusu çoğunlukla Türkmenlerdir köylerinin ise tamamına yakını Türklerden oluşsada zamanla Doğu bölgesinden göçler ile şu anda ilçede yüzde 20 lik bir oran Kürtlerden oluşur.

Altınözü ilçe - Altınözü - Hatay

1526t 📖: Kuseyr (idari bölge) [ Ar el-qusayr "konacık" ]

■ Kısmen Müslüman Arap yerleşimi

■ Bölgeye adını veren Kuseyr kalesi şimdi ilçe merkezinin güneybatısındaki Kozkalesi köyündedir. Altınözü ilçe adı 1940'larda benimsenmiş ve Fatikli/Fetikiye köyü ilçe merkezi olmuştur. SN

■ Altınözü, genel de Arap olarak bilinse de Hatay'ın tamamında olduğu gibi kozmopolit bir yapısı ve bariz bir Türk/Türkmen nüfus da bulunmaktadır. İlçede Türkmenler, Sünni Araplar, Nusayri yani Alevi Araplar, Hristiyan Araplar ile az sayıda doğudan gelen Kürt aileler yaşamaktadır. Yusuf Erbey

Kırıkhan ilçe - Kırıkhan - Hatay

1918h 📖: Kırıkhan

■ Türkmen yerleşimi

■ Kırıkhan'ın yerli halkı Türk kökenlidir. Kasabaya bağlı 408 Evler mahallesinde çoğunlukla Trabzon/Çaykara kökenliler yaşamaktadır. Zamanla Doğu'dan da yoğun göç almıştır. metonio

Kumlu ilçe - Kumlu (Hamam bucağı) - Hatay

1918h 📖: Killik

■ Sünni Araplar ve Türkmenlerden oluşur

Hassa ilçe - Hassa - Hatay

1878 📖: Hassa [ Tr hassa taburu "seçkin muhafız birliği" ]

■ Türkmen yerleşimi

■ Derviş Paşa komutasında 1865'te Gâvurdağı aşiretlerini tedip harekâtı sırasında idari merkez olarak kurulmuş ve Hassa taburları onuruna adlandırılmıştır. SN

Reyhanlı ilçe - Reyhanlı - Hatay

1500~ 📖: İrtah [ Ar "konak, istirahat yeri" ]

1765z 📖: Reyhanlı (aş.)

1918h 📖: Reyhaniye | Değirmenkaşı (idari bölge)

■ Türkmen/Müslüman Arap yerleşimi

■ Antakya havalisinde göçebe olarak yaşayan Reyhanlı Türkmen aşireti 1840'larda bugünkü Reyhanlı ilçesi dahilinde iskân edilmiş ve aşiretin oturduğu bölge Reyhaniyye adıyla kaza haline getirilmiştir. Şimdiki kaza merkezi olan kasaba, evvelce Arapça İrtah ve Ifnir adı verilen iki mevki civarında kuruldu. 20. yy başında kasabaya bir süre Değirmenkaşı adı verildi. SN

■ © 11.06.1765 Sadır olan emr-i ali mucibince Amik ovasında bulunan Reyhanlı Aşireti Rakka'ya nakil edilirken Ayıntab civarında dağılarak ve Bahadırlı ve Kızık ve Helalli ve Kabaklı ve Okçulu ve Rişvan aşayirinden Mendelli aşiretleri ile karışarak perakende oldukları cihetle... deyar heyran

■ Reyhanlı'da geçmişte 13 olan Türkmen köyü sayısı bugün bir kaç köyü anca bulur, zira Türkmenlerin büyük çoğunluğu topraklarını çevre köylerdeki zengin ve kalabalık Arap aşiretlerine satmıştır. Halen şehir merkezinde büyük bir Türkmen nüfus bulunmakla beraber Araplar ve Çerkesler dışında bir kaç ailesi yerli olan Kürtler de yaşamaktadır. metonio

■ İlçe merkezinin büyük çoğunluğu Türkmen'dir. Ayrıca Çerkes ve Sünni Arap kökenli ailelerde yaşamaktadır. Yerli diyebileceğimiz çok az da olsa Kürt ailelerde yaşamaktadır. Yusuf Erbey