1928 📖: Egin / Eğin

E1021 📖: Agn [ Erm "pınar, göze" ]

■ Sünni Türk yerleşimi

■ Agn/Eğin ve Divriği geleneksel anlatıya göre 1019 yılında Tavit Senekerim Ardzruni önderliğinde Van bölgesinden gelen Ermenilerce iskân edildi. 17. yy başında Ermeni nüfusun önemli bir bölümü İstanbul ve Batı Anadolu'ya göçtüğü halde, 19. yy sonunda kasaba nüfusunun yarıdan fazlası ile 48 köyden onunun nüfusunun tümü veya bir bölümü Ermeni idi. Kemaliye adı 1922'de seçilmiş, 1926'da resmileşmiştir. SN

■ Çemişgezekli ve Eğinli Hayhorom (Rum kilisesine mensup Ermeni) bâzı grupların Yunanistan'da Evia adasının Kastaniotisa ile Selanikin Diavata isimli kasabasında oturdukları bilinir. Manav

1916h 📖: İliç

E1878 📖: Lick/Lıcik Լիճք/լճիկ [ Erm "göller/gölcük" ]

1643a 📖: Lic [ Erm լիճ "göl" ]

1522t 📖: Pışadi (idari bölge) [ Erm pışadi փշատի "iğdeli" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Kasabanın önünde halen koruluk ve tarlalık olan alanda eskiden göller olduğu anlatılır. ■ /L/ sesiyle başlayan sözcüklere önses eklenmesi Ermenice taşra ağızlarında standart, bazı Türkçe ağızlarda da yaygındır. Kasabanın adı yakın döneme kadar Ilıç olarak telaffuz edilirdi. SN

1872y 1916h : Refahiye | Gercanis

1522t 📖: Gercanis (başka yer)

Y180 📖: Garsanis / Karsanissa (başka yer) [ Erm ]

E1902 📖: Garcıgank gen. Garcıgants (idari bölge)

■ İlçe merkezi daha önce Günyüzü (Başgercanis) köyünde iken 1872'de bugünkü yerde muhacir yerleşkesi kuruldu. Aynı yıl kasabaya Refahiye adı verildi ise de idari birim adı Cumhuriyet dönemine dek Gercanis olarak kullanıldı. SN

■ Refahiye ilçesinde 79 yerleşim Sünni-Türk, 36 yerleşim Koçgirili, 11 yerleşim Alevi-Türk, 4 yerleşim Varto-Dersim göçmenidir, 2 yerleşim ise Sünni-Türk (çoğunluk)/Koçgiri (azınlık) karışıktır. metonio

Y813 📖: Kamaxon | Theodosiópolis [ Yun ]

E474 📖: Gamax | Ani Կամախ

H 📖: Gamaxa / Gumaxa

■ Tarihçi Horenli Movses kral Ardaşes (MÖ 2. yy) zamanında tanrı ve tanrıça heykelleriyle donatıldığını, onun oğlu II. Dikran'ın da Yunan heykeltraşlarına tanrıça Anahit heykelini sipariş ederek bu kentteki tapınağa yerleştirdiğini anlatır. 3. ve 4. yüzyıllarda Arşaguni hanedanından olan kralların çoğu bu kentte gömülü idi. Erken kaynaklarda Ani ve Gamax/Kamax adları bir arada kullanılır. Erm Daranağik ve Yun Daranalia vilayet adıdır. SN

■ © 09.10.1849 Kemah kazasında meskun Şadili Aşireti ile Şiran kazası ahalisi ... deyar heyran

1917h 📖: Çimin

Y553 📖: Tzumina | İustinianópolis

E474 📖: Çırmes

■ Hıristiyanlık öncesi dönemde bir süre kral Diran'ın konağı olduğunu tarihçi Xorenli Movses aktarır. 6. yy'dan itibaren anılan Çimin/Çumima adının Türkçe 'çimen' ile alakalı olması ihtimali yoktur. SN

■ Ukraynadan getirtilen 605 Ahıskalı âilenin geçtiğimiz yıllarda Üzümlü içine veya belli bir mahallesine toplu iskânı gerçekleşmiştir. Manav

■ 1642 tarihli Erzincan avârız defterinde 46 Müslüman hane, 2 dini görevli, 20 askeri görevli ve 2 fakir Müslüman kaydedilmiştir. Günümüzde kasaba halkı Sünni Türktür. metonio

1917h 1946 📖Karakulak

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Daha önce Karakulak nahiyesi merkez köyü iken, ilçenin batısında, Bayburt sınırında bulunan Otlukbeli ovasının adı bucak/ilçe adı olarak benimsendi. ■ 1895 olaylarına dek nüfusu Ermeni iken daha sonra nasıl değiştiği açık değildir. SN

■ Karakulak köyü 1895de tamamen Hristiyan değildir. Ancak bu yine de Ermenilerden bir kaç aile Müslüman olup Sünni Türklerin içine karışmış olduğu gerçeğini değiştirmez. Ermenilerin kalan çoğunluğu Karakulak köyünü terk etmiştir, yerlerine Karakulak'ın Müslüman mezralarından ve çevre köylerden Sünni Türk nüfus yerleşmiştir. Zaten küçük bir yerleşimdir. metonio

1928 📖: Mans

E1902 📖: Mants [ Erm mank gen. mants "örgüler?" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Kısmen Alevi-Kürt/Zaza yerleşimi

■ Nüfus çoğunluğu Alevidir. Bektaşi geleneğinin Türkiye'deki önemli merkezlerinden biridir. SN

■ İlçe merkezinde yoğunluğu Sünni Türkler oluşturur.

■ Kasaba merkeziyle ile ilgili bilgi: 1591 tarihli Tercan avârız defterinde 45 Müslüman hane ve 97 Gayrimüslim hane bulunmaktayken 1642 yılına ait avârız defterinde 24 Müslüman hane, 38 Gayrimüslim hane ve 16 askeri görevli bulunuyor. Günümüzde Sünni Türk yerleşimidir. İlçe geneli hakkında bilgi: Çayırlı ilçesinin Alevileri neredeyse tamamen Zazadır. Sünnilerinin ise üç köyü Karadenizli, gerisi yerli Türktür. Çayırlı ilçesinde Sünni Kürt veya Alevi Türkmen nüfus bulunmamaktadır. metonio

■ İlçenin genelinde(köyler dahil) Dersim göçmeni Alevi Zazalar ve Sünni Türkler yaşamaktadır. Mehmet Ali

1665 📖: Mamahatun

E630 📖: Terçan Դերջան (idari bölge)

Y75 📖: Derksênê (idari bölge)

■ Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi

■ Derçan/Tercan bölge adı 1. yy'dan beri kaydedilmiştir. Plinius va diğer antik kaynaklarda görülen Derxene adı, ç sesini tanımayan Yunan ve Latin yazısında 'Derçen' şeklinde telaffuz edilmelidir. Kasaba adı olan Mamahatun, 12. yy'da Saltuklu beyliğinin kadın hükümdarı olup burada türbesi bulunan Mama Hatun'dan gelir. SN

■ Zazaca telaffuzu "Têrcan", edebiyatta (müzik) "Têrçan" şeklinde geçer. asmen

■ 1591 yılına ait kayıtta yalnızca 24 Müslüman hane varken 1642 yılına ait avârız defterinde 28 Müslüman hane, 25 Gayrimüslim hane ve 2 askeri görevli bulunmaktadır. Tercan ilçe merkezindeki Müslüman haneler Kanuni döneminde Tebriz civarından getirilmiştir ve "Muhacirün Acem" olarak geçerler. Vijan ve Zağgeri köylerine yerleştirilmiş Acem muhacirleri ise daha sonra buraları terk ederek Mamahatun'a yerleşeceği için kasaba nüfusu daha da yükselir. Günümüzde kasaba halkı Sünni Türktür. İlçe geneli ise çoğunluktan azınlığa Sünni Türklerden, Alevi Zazalardan ve Alevi Türklerden oluşmaktadır. Sünni Türklerin çoğunluğu yerli olmakla beraber bir kısmı Karadeniz göçmenidir. Alevi Zazaların da çoğunluğu yerli olmakla beraber önemli bir kısmı yakın zamanda Dersim coğrafyasından gelmiştir (örn. Elaldı köyü). metonio