1891c 📖: Nallıxan

1876a 📖: Karahisar-ı Nallı

■ Nallı idari bölge adı olup, merkez kasabanın adı Karahisar veya Han'dır. SN

1487a 📖: Beğpazarı

Y150 Y610 ▸ Y61: Lagania | Anastasiópolis [ Yun "Anastasius (imp.) kenti" ]

■ 2. yy'da coğrafyacı Ptolemaios'tan 13. yy'a dek kaydedilmiş olan Lagania kentine 6. yy'da imp. Anastasius onuruna Anastasiopolis adı verildiğini Byzantionlu Stephanos bildirir. Bugünkü Beypazarı yerinde olması muhtemel olsa da kalıntıları kesinlikle tespit edilememiştir. SN

1925h 📖: Türk Polatlısı

1906z 📖: Poladlı [ Tr polad "çelik" ]

■ © 27.03.1837 Pamuk ipliğinden yapılan çadırlar çabuk eskidiğinden Kürd ve aşiretlerin kullandıkları siyah renk çadır kumaştan tecrübe için yüz zıra kumaş gönderilmesinin Karaman Müşiri'ne emri. © »»» 16.05.1906 Sivrihisar kazasına bağlı Höyük, Abdülkerim, Poladlı, Eski Poladlı, Basri ve Karahamzalı karyelerinin Haymana kazasına; Haymana kazasına tabi Göktepe karyesinin de Sivrihisar kazasına bağlandıkları. © »»» 22.06.1908 Haymana kazası dahilinde Polatlı İstasyonu'nda teşkil edilen belediye dairesi varidatına bu yıl mal sandığınca iştirak edilmemesi, → nahiye bile olmayan bir yere ← ne suretle belediye teşkil olunduğunun izah edilmemesinden kaynaklandığı, durumun açıkca izahı gerektiği. deyar heyran

1761z 📖: Güdül [ Yun kotyli "çanak" ]

■ © 01.08.1761 Ankara'ya tabi Ayaş nahiyesinde Sultan Bayazid'in Amasya'daki medresesi ve imareti evkafı mukataatından Güdül karyesi aşarına vukubulan müdahelenin men'i. deyar heyran

1462 📖: Ayaş

■ © 01.09.1663 Ankara sancağının Ayaş nahiyesinde Komanlar nam karyede Bayezid-i Fakıh Camii hitabet cihetine meşruta bir kıta bağın ... deyar heyran

1928 📖: Alidedeşeyhler

1571 📖: Kuzviran | Şeyhler

1463 📖: Kuzviran

1928 📖: Şorba (idari bölge)

■ 16. yy'da yaşamış keramet sahibi Şeyh Ali Semerkandi sayesinde ünlenen kasaba, 1907'de Şorba nahiyesi idari merkezi oldu. 1953'te Çamlıdere adıyla ilçe statüsü kazandı. SN

1928 📖: Yaban Hamamı

1781z 📖: Haymanateyn (idari bölge) [ Tr haymana "çadırlık, göçebe obası" ]

■ © 13.01.1781 Ankara sancağında Haymanateyn kazası eskidenberi göcebe şurutu ile mukayyet ve yüz elli adet karyeli bir kaza iken; kapısız levendan eşkıyasının tasallutu ile ahalisi perişan olmuş ve şimdi ise beşer onar evli on dokuz köyden ibaret kaldığından © »»» 05.04.1782 Ayıntab [Antep] ve Haleb civarında sakin Rişvan Aşireti'nden Mülkanlı [Molikan], Bakırlı, Hacılar, Hümadlı, Akcanlı ve Mihyanlı [Mehinan] ve sair aşiretlerin bazı esbaba mebni Kırşehri sancağındaki Haymana'da tavattun eylediklerinden bunlardan alınacak vergi. deyar heyran

■ Kütük nüfusuna göre tahmini etnik grup dağılımı: >%65 Türk (Yerli Türkmenler, Balkan Türkleri, Modanlı Türkmenleri, Kırım Tatarları ve Nogaylar), %30 Kürt (Şêxbızın, Şêxan, Têrîkî, Canbeg, Sevkan, Rişvan gibi aşiretler başta olmak üzere), <%5 diğer (Boşnak ve Çerkes). Yerleşim sayısı olarak Kürt yerleşimleri daha fazla olsa da şehirlisi ve 30 civarı yerleşimi Türk kökenlidir. metonio

■ Şexbızın Kürdlerinin en azından bir kısmının Bayburttan buraya gelme olduğu da rivâyet edilir. BCA, 19/8/1930, Fon 30..11.1.0, Sayı 5484, Yer 57.23..6 (Ankara İli Haymana kazası Yenice nahiyesinin Kürtgökgözü köyü isminin Sandıranköy olarak değiştirilmesi) Manav

1925h 📖: Sincan [ Tr "kızılcığa benzer bir tür dikenli yemiş" ]

■ Daha önce İstanos/İstanoz kasabasının mahallesi iken demiryolu istasyonu sayesinde kalkındı, 1938'de Romanya muhacirleri iskan edildi. Esas adının Sıçanköy olduğu anlatılır. Doğu Türkistan'daki Sincan (Çince Xinjiang `yeniserhat`) il adıyla ilgi kurulması abestir. SN

■ Sıçanköy adlandırmasının, şehrin içinden geçen Ankara Çayı nedeniyle sıçan sayısının fazlalığından ileri geldiği düşünülebilir. Tunahan KOÇAK

1928 📖: Kızılcahamam

1530t 📖: Kızılca

1928 📖: Yabanabad (idari bölge)

■ Eski Yabanabad ilçe merkezi buraya taşındıktan kısa bir süre sonra Kızılcahamam adını aldı. Asıl Yabanabad, şimdiki Demirciören köyüdür. SN

1925h 📖: Amaksız Çiftliği | Axı Mesud

1914hk 📖: Amaksız [ Tr ]

1574t 📖: Axı Mes'ud [ Tr "Ağa Mesut" ]

■ 20. yy başlarında görülen Amaksız biçimi muhtemelen AxıMesut adının yerel telaffuzunu yansıtır. Axmas'ud > Axmasuz > Axmasız evrimi tipiktir. Cumhuriyetin ilk yıllarında popüler olan tarih spekülasyonları nedeniyle adı değiştirildi. 1928'de örnek köy inşaına karar verildi. 1990'da ilçe oldu. SN

2016g 📖: Kahramankazan

1915h 📖: Kazğan

■ 2016'daki askeri isyan münasebeti ile Kahramankazan adı verildi. SN

1925h 📖: Han | Gölbaşı

■ Örencik köyüne bağlı Gölhanı mevkiine 1923 yılında bucak müdürlüğü ve jandarma kurulmasıyla Gölbaşı adı verildi. 1965'te belediye, 1983'te ilçe oldu. SN

1915h 📖: -

■ 1946-1949'da Ankara Belediye Başkanı Dr. Ragıp Tüzün'ün girişimleriyle kurulan yeni mahalleye Yenimahalle adı verildi. SN

1484 📖: Engüri

1282 📖: Anguriyya

A870 📖: Anqara

Y-189 Y17 ▸ Y1: Ánkyra [ AnaD ]

■ Kültepe-Kaneş belgelerinde Amkuwa, Hitit kaynaklarında Ankuwa/Ankuwaş olarak anılan kent Ankara olamaz, ancak aynı isim Ankara'nın kaynağı olabilir. Antik Çağ'da Anadolu ve Balkanlarda en az dört adet Ánkyra mevcuttur. Sözcüğün anlamı ve kaynağı açık değildir. • 1915 öncesinde İç Anadolu’nun en gelişkin ticari merkezi ve en kalabalık yerleşimi olan kentin nüfusunun önemli bir kısmı 1828’de buraya sürgün edilen Katolik Ermenilerden oluşmaktaydı. Kayda değer bir Yahudi azınlığı mevcuttu. SN

d1920 : Papazbağı

■ Ankara'nın güneyinde mesire olarak kullanılan tepenin adıydı. Eski yazıda çanğ/çang şeklinde yazılan 'çan' sözcüğünden dolayı bazı kaynaklarda 'Çengi Kaya' şeklinde okunmuşsa da bu yanlıştır. Kilise çanı kastedilmiş olmalıdır. Eski cumhurbaşkanlığı konutu olan Çankaya Köşkü Ankaralı tiftik tüccarı Kasapyan ailesinin mülkü iken 1915'ten sonra zaptedilmişti. SN

1922h : Keçiören [ Tr kiçi ören "küçük viran" ]

■ “Keçi” sözcüğünün, hayvan olan keçiyle bir ilgisi yoktur. “Küçük” anlamındaki “kiçi”nin ses değişimine uğramasıyla sözcük, “keçi” biçimini almıştır. Tunahan KOÇAK

1915h 📖: -

■ Ankara kalesi ve eski Ankara kentini içeren bölgeye 1953'te yakındaki gecekondu mahallesinin adı olan Altındağ adı verildi. SN

1530t 1928 ▸ 192: Pusaklar

■ Daha önce Eskiköy mevkiinde bulunan köy 1966'da heyelan sonucunda bugünkü yerine taşındı. 1987'de belediye, 22.03.2008'de ilçe oldu. Pusaklar olan özgün adı muhtemelen `saklanma yerleri` anlamındadır. SN

1530t 📖: Axı Mamak

■ Bölgede egemen olan Mamak adlı bir axı/ağa adından türediği rivayet edilir. SN

1766z 📖: Çubukabad

1530t 📖: Çubuk | Çubukbazarı

■ 06.08.1766 Çubukabad kazasında Baydos Yaylağı'nda Merdiş (Merdis,Mirdes ?) Aşireti'nden maktul birinin diyet meselesinin sulhen intacı. g.tt deyar heyran

1928 📖: Ravlı [ Tr "aş." ]

■ I. Murat dönemine ait vakıf kayıtlarında adı geçen Ravlı kasabası 1990 yılında Akyurt adıyla İlçe oldu. SN

1891c 📖: Kartal

1891c 📖: Karaalı Balâ (başka yer)

■ 20. yy başında kısmen Kafkas göçmeni yerleşimi.

■ Bugün Gölbaşı ilçesinde olan Karaali Balâ `Yukarı Karaali` kasabasında 19. yy'da Balâ kazası kurulmuş, kaza merkezi daha sonra 19. yy sonunda Çerkes muhacirlerin iskan edildiği şimdiki yerine taşınmıştır. SN

■ Merkezde 6-7 hâne Çerkes iskân edilmiş, etrafta 15 tâne köy Kürd, 1 tâne Tatar, 29 tâne Türkmen, 2 tâne Abdal köyü bilinir. Manav

1919hb 📖: Asiyozgad | Tabanlı

1925h 📖: Asi Yozgad (idari bölge)

■ Daha önce Afyon Emirdağ yöresinde oturan Yozgad cemaati II. Bayezid zamanında isyan edip yenildikten sonra bir bölümünün buraya iskân edildiği, Asi Yozgad adının buradan geldiği anlatılır. SN

■ 1950 yılına kadar "Küçük Yozgat" olarak kayıtlara geçmiştir ishak levent

1665 📖: Kalecik

Y251 📖: Malós

■ © 07.08.1860 Kalecikli Seyyid Mehmed'in katili Geygül Aşireti'nden Ali'nin akli dengesinin yerinde olup olmadığının... deyar heyran

1928 📖: Şereflikoçhisar

1867 📖: Koçhisar

■ 18. yy'dan önce bölgeye iskan edilen Kürt veya Türkmen Şerefli/Şereflü aşireti ilçe merkezinde ve yakın köylerde egemen konumdadır. Milli Mücadele yıllarında TBMM kararıyla Şerefli unvanı verildi. SN

■ © 07.10.1867 Konya sancağında Koçhisar mahallesi civarında Ömeranlı [Omeran] aşiretinden olup çadırda kalan Şeyho, Molla Hasan ve rüfekasının deyar heyran

■ Şereflikoçhisar Sehir merkezi yaklaşık % 95 Türklerden ve geriye kalanı Kürtlerden oluşmaktadır. Kürt köyleri genelde Bala sınırına yakin bölgede olduğu icin Şereflikoçhisar Sehir merkezine Kürt göcü pek olmamıştır. Kürtler genelde yurtdışına (Danimarka, Isvec, Norveç) yerleşmiştir. Mert Çakmak

1928 📖: Çıkınağıl

■ 20. yy başında kısmen Kafkas göçmeni (Çerkes) yerleşimi.

■ Eski Çıkınağıl köyü baraj gölü altında kalınca yeni yerde yeniden inşa edildi. 1982'de dönemin askeri lideri Kenan Evren onuruna adı değiştirildi. 1990'da ilçe oldu. SN