Yazılı
köy
-
Ağrı_M (
Murat bucağı) -
Ağrı 1928 📖 Mengeser
E1918 📖 Mangasar [
Erm "yavrucuk (İsacık) dağı" ]
■ 20. yy başında
Êzidi yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Mangasar esasen buranın 16 km kuzeydoğusunda bulunan dağın (Ziyaret Tepesi) ve o dağdan doğan ırmağın (Körsu Deresi) adıdır.
SN■ Êzdi Kürtlerin köyüydü. Daha sonra Êzdiler Ermenistan'a göç ettikten sonra, Ermenistan'dan Müslüman Redkan aşireti gelip bu köye yerleşti. Daha sonra devlet Azerileri bu köye yerleştirip, bu köye daha önce yerleşmiş olan Redkan Kürtlerini köyün ilerisinde olan Qelender (Kalender) köyüne gönderdi. Mengeser'de Qelenderlilerin dedelerinin mezarları var. Ayrıca sonra yıllarda Mengeser köyüne bir kaç Kürt evi de göç etti.
Qazi
Arpaçay
ilçe
-
Arpaçay -
Kars 1920hb 📖 Grenaderskoye [
Rus "elbombacılar (askeri birlik adı)" ]
E390 📖 Zarişad [
Er/Fa Zarehaşad "Zareh (öz.) kenti" ]
1704z 📖 Zaruşad (idari bölge)
■ Ğevond Alişan'a göre 2. yy'da kral 2. Ardaşes'in kuzey Ermenistan valisi olan oğlu Zareh adını taşır. Erciş yöresindeki bir başka Zarişad kenti 15. yy'a dek kasaba olarak geldikten sonra tamamen kaybolmuş görünmektedir.
SN■ © 12.09.1704 Kars eyaletinin Zaruşad Sancağı şimdiki mutasarrıf Mehmed'in ceddi Mehmed tarafından haricten beşyüz kadar aşiret getirilerek şenlendirilmiş olmasına mükafaten kendine ihsan olunmuş..
deyar heyran■ Gürcüce: Tzinubani (წინუბანი) - Ön Mahalle. ''Sula Zariştiani'' (სულა ზარიშტიანი) adı da kullanılırdı.
GEO■ Nüfusu Azeriler ve Karapapaklar (Terekemeler), Kars çevresinden Yerliler ile daha sonra Erivan(Revan)'dan Kürtler oluşturur.
Türk
Erciş
ilçe
-
Erciş -
Van E1902 📖 Agants [
Erm "gözeler" ]
1925h 📖 Erciş | Akanis (idari bölge)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Kürtler (veya Kürtleşmiş Ermeniler) yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir. • 20. yy başında Erciş kasaba nüfusu Ermeni çoğunluk, Türk azınlık ve küçük bir Yahudi cemaatinden oluşmaktaydı.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
Türk
Başgedikler
köy
-
Kars_M (
Başgedikler bucağı) -
Kars 1928 📖 Başgedikler
E1902 📖 Kedig verin [
Erm "yukarı derecik?" ]
■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Rus idaresi döneminde beliren Ermenice 'Kedig` (derecik) adının Türkçeden uyarlanmış olması mümkündür.
SN■ Azerî (Şiî) yerleşimi. Kars Merkez ilçesinin Başgedikler, Bayraktar, Büyük Aküzüm, Hamzagerek, Karakaş, Kızılvenk, Kineyi, Külveren, Mervenk, Oğuzlu, Orta Gedikler ve Yalçınlar köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
ZeMahşer
Şahnalar
köy
-
Akyaka -
Kars 1928 📖 Şahnalar
E1918 📖 Odintsovo [
Rus ]
■ 20. yy başında
Rus yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Dukhobor mezhebinden Rus köyü idi. (Ukrayna, Gürcistan ve Azerbaycan'da Spasovka adlı Dukhobor köyleri vardır). 1899 Dukhobor'lar ayrıldı, Ortodoks Ruslar yerleşti. Adı Odintsovo oldu.
SN■ Akyaka ilçesinin Arslanhane, Büyük Pirveli, Esenyayla, İbiş, Kalkankale, Kayadöven, Küçük Aküzüm ve Şahnalar köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
ZeMahşer
