Fındıklı köy
-
Amasya Merkez -
Amasya■ 1911 tarihli belgede Amasya metropolitliğine bağlı 451 nüfuslu Rum yerleşimi olan Fındıklı köyü burası olmalıdır.
SN■ Koord: 40° 42' 48'' D, 35° 47' 38'' K
Özyurt köy
-
Zile -
Tokat■ 93 harbinde Kars'ın Rus Orduları tarafından işgal edilmesi üzerine, Kars'ı terk edip Tokat ve Amasya bölgelerine kaçan Azerilerin kurduğu bir köydür.
Kadir Erman■ Koord: 40° 15' 0'' D, 35° 58' 0'' K
Özkızılkaya mahalle
-
Kırıkhan -
Hatay■ Köy de Araplar ile Güney Azerbaycan'ın Erdebil kentinin Halhal ilçesinden gelen Avşar ve Beğdili Türkmenler'i yaşamaktadır.
Yusuf Erbey■ Koord: 36° 25' 53'' D, 36° 28' 57'' K
Sucuköy mahalle
-
Kırıkhan -
Hatay■ Köy de Çerkesler yaşamaktaydı. Lakin onlar göç etti. Günümüzde Araplar ile Güney Azerbaycan'ın Erdebil kentinin Halhal ilçesinden gelen Türkmenler beraber yaşayamaktadır. Köy de Kürt olarak bilinen bazı aileler yani Çıplak, Dönmez aileleri esasen Türkmen'dir. Keza kendileri de bunu ifade etmektedir.
Yusuf Erbey■ Köydeki Araplar Damalha aşiretine mensuptur.
■ Koord: 36° 29' 30'' D, 36° 31' 49'' K
Karaçoban köy
-
Kars Merkez -
Kars■ 1889 Rus salnamesinde görülen Xram-vartan `Vartan kilisesi` adı Eprigyan’a göre baskı hatası olmalıdır.
SN■ Koord: 40° 37' 42'' D, 42° 56' 17'' K
Yazılı köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ 20. yy başında
Êzidi yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Mangasar esasen buranın 16 km kuzeydoğusunda bulunan dağın (Ziyaret Tepesi) ve o dağdan doğan ırmağın (Körsu Deresi) adıdır.
SN■ Êzdi Kürtlerin köyüydü. Daha sonra Êzdiler Ermenistan'a göç ettikten sonra, Ermenistan'dan Müslüman Redkan aşireti gelip bu köye yerleşti. Daha sonra devlet Azerileri bu köye yerleştirip, bu köye daha önce yerleşmiş olan Redkan Kürtlerini köyün ilerisinde olan Qelender (Kalender) köyüne gönderdi. Mengeser'de Qelenderlilerin dedelerinin mezarları var. Ayrıca sonra yıllarda Mengeser köyüne bir kaç Kürt evi de göç etti.
Qazi■ Koord: 39° 42' 20'' D, 43° 12' 14'' K
Ağartı mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Köy yakınında Urartu çağından kalan Ayanis Kalesi bulunur.
SN■ Kalede 1989 yılından beri devam eden kazı çalışmaları sonucu burasının Urartu kralı II. Rusa dönemine ait Rusai.uru.tur adlı yazlık başkent olduğu anlaşılmıştır.
ahmet uhri■ Kuresıni Azeri değildir. Sevan bey lütfen bunu Van'dan birilerine sorun. Diyin ki Kuresıniler kendilerini ne olarak tanıtır, hangi dili konuşur?
Qazi■ Osmanlı devrinde Türkmenler ile Ermenilerin beraber yaşadığı bir köydü. Ermeniler buraya Ayanıs, Türkmenler ise Eyanıs derdi. Günümüzde Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Bugüne kadar Türk veya Kürt fark etmeden hangi Vanlıya Küresünniler hakkında soru sorduysam, ya "Acem/Ecem", ya "Azeri/Azerbaycanlı/Azerbaycan Türkü", ya da sadece Türk dediler.
metonio■ Koord: 38° 42' 9'' D, 43° 12' 45'' K
Alaköy mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Sadece Vartan Areveltsi Tarih’inde görülen Analür adının buraya ait olup olmadığı açık değildir.
SN■ Koord: 38° 40' 29'' D, 43° 14' 34'' K
Bardakçı mahalle
-
Tuşba -
Van■ 1915 yılında gerçekleşen Zeve köyü katliamından kaçabilen Müslüman Türk ailelerin bir kısmı ismi geçen köyün mezrası olan Çraşen'e (günümüzde adı Bardakçı) yerleşti.
metonio■ Köy halkı Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azerbaycan Türkleri'nin beraber yaşadığı bir köydür.
Murat Çolak■ Koord: 38° 34' 14'' D, 43° 15' 47'' K
Köprüler mahalle
-
Edremit (
Gümüşdere bucağı) -
Van■ 1651 yılında meşhur eşkiya Çomar Bölükbaşı bu köyde öldürülmüştür. 1912’de 547 Ermeni nüfusu ve Surp Tateos kilisesi vardı. (VanV). Sırxu Surp Marinos Manastını kalıntıları köyün kuzeybatısında, 2200 m rakımdadır.
SN■ Köy halkı Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenlerinden oluşmaktadır.
Murat Çolak■ Yerli yok. Tamamı Küresünnidir. Yerli köyü Elmalık/Zıvıstan'dır.
metonio■ Koord: 38° 20' 16'' D, 43° 17' 2'' K
Göllü mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ 1912’de 12 hane Ermeni ve 40 hane Kürt nüfus.
SN■ 20. yüzyılın başın Ermeni ve Türkmen yerleşimi idi. Günümüzde ise Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri beraber yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Koord: 38° 43' 8'' D, 43° 18' 48'' K
İskele mahalle (Van bağ)
-
Tuşba -
Van■ 20. yy başında tümü Ermeni olan 300 hane nüfusu vardı. Tarihi Avants köyü 19. yy başlarında göle battığı için daha içeride yeniden inşa edilmiştir. ■ Ermenice «avan» (çoğ. «avank», tamlayan hali «avants») esasen `çevre duvarlı ve iç avlulu yapı topluluğu` anlamına gelir (İng court, Alm Hof gibi). Daha sonra `surla çevrili kasaba` anlamı kazanmıştır.
SN■ 1915 olaylarından sonra Avanıs bölgesi Trabzon ve İran (Küresünni) başta olmak üzere göç almıştır.
metonio■ Mahalle halkı Küresünni Azerbaycan Türkleri ile Trabzon'dan gelen Müslüman Rumlar'dan oluşmaktadır.
Murat Çolak■ Koord: 38° 31' 12'' D, 43° 19' 8'' K
Arpaçay ilçe
-
Arpaçay -
Kars 1704z 1930h 📖 :
Zaruşad (idari bölge)
■ Ğevond Alişan’a göre 2. yy’da kral 2. Ardaşes’in kuzey Ermenistan valisi olan oğlu Zareh’in adını taşır. Erciş yöresindeki bir başka Zarişad kenti 15. yy’a dek kasaba olarak geldikten sonra tamamen kaybolmuş görünüyor. • Kars’a bağlı Arpaçay ile şimdi Ardahan’a bağlanan Çıldır ilçeleri Türkiye’de Terekeme veya Karapapak adıyla anılan topluluğun yurdudur. Daha önce Gürcistan’ın Borçalı bölgesinde yaşayan Karapapak Türkmenleri 19. yy’da iki ayrı dalga halinde Türkiye’ye göçtüler. Kültürleri Azerilere yakın olmakla birlikte mezhepleri Sünnidir.
SN■ © 12.09.1704 Kars eyaletinin Zaruşad Sancağı şimdiki mutasarrıf Mehmed'in ceddi Mehmed tarafından haricten beşyüz kadar aşiret getirilerek şenlendirilmiş olmasına mükafaten kendine ihsan olunmuş..
deyar heyran■ Gürcüce: Tzinubani (წინუბანი) - Ön Mahalle. ''Sula Zariştiani'' (სულა ზარიშტიანი) adı da kullanılırdı.
GEO■ Nüfusu Karapapaklar (Terekemeler), Azeriler, Kars çevresinden Yerliler ile daha sonra Erivan(Revan)'dan Kürtler oluşturur.
■ Kütüğe göre Türkiyedeki 120-121 bin Arpaçaylı %89 oranında Türk, oranında Kürt topluluklarından müteşekkildir. Alt kimliklere bölünecek olursa %56 Karapapak, %26 Yerli ve Ahıska göçmeni, Kürt ve %7 Azerbaycanlıdır.
metonio■ Koord: 40° 50' 52'' D, 43° 19' 42'' K
Kasımbağı mahalle
-
Erciş -
Van■ Kasımbağı'nın yerlileri Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azerbaycan Türkleri'dir. Kürtler çevre köylerden gelmiştir.
Murat Çolak■ Koord: 38° 59' 36'' D, 43° 20' 7'' K
Erciş ilçe
-
Erciş -
Van■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 1' 47'' D, 43° 21' 35'' K
Gediksatılmış köy
-
Arpaçay -
Kars■ 602/603 yılında Argina kalesinden ricat eden Bizans ordusunun İranlılara yenildiği Getik/Kedig köyü burası olmalıdır.
SN■ Koord: 40° 45' 6'' D, 43° 21' 48'' K
Beyüzümü mahalle
-
Tuşba -
Van■ Önceden Ermeni yerleşimi olan mahalllede sonradan Azeri yani Acemler bulunmaktaydı. Şu anda ise mahallede Kürt ve Azeriler yaşamakta.
Serbaz■ Koord: 38° 31' 45'' D, 43° 22' 19'' K
Taşlıçay ilçe
-
Taşlıçay -
Ağrı■ 19. yy’da Caferi (Şii) Azeriler iskan edildi. 1954’te ilçe oldu. Kürtçe Avekevır adı Türkçeden çeviridir.
SN■ Taşlıçay yerleşimi ilk iskan edildiğinden beri (1828-29) Azeri yerleşimidir. İlçe merkezini oluşturan Aşağıtaşlıçay köyü tamamen Azerilerden oluşuyordu. Kürtler ve bazı Karapapaklar Taşlıçay ilçe merkezine daha sonradan yerleşmiştir. Bugün ilçe merkezinin yüzde altmıştan fazlası Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 38' 6'' D, 43° 22' 21'' K
Otluca mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Kevorkian-Pabudjian’a göre Kürtçe/Türkçe adı Şeyh-atiye’dir. Dahiliye Vekâleti listesinde görülen Şeyh-ayine basım hatası olmalıdır (eski yazıda te-ye yerine ye-nun).
SN■ Koord: 38° 41' 28'' D, 43° 23' 0'' K
Yukarıtaşlıçay köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ 1828’de Ağrı yöresi Ermenilerinin katliamı ve sağ kalanların Rusya’ya göçünden sonra Azeri ve Karapapak muhacirlerle iskan edilmiş yerleşimlerdendir. Kürtçe adı Paris Kürt Enstitüsü tarafından önerilmiştir.
SN■ Köyün gerçek ismi Avekevıra Jorê olup, sonradan Azeriler yerleştirilmiştir. Taşlıçay ismi, Kürtçe ismi olan Avekevır'i baz alınarak uydurulmuştur. Kurdalya'yı Türkeli, Dutax'ı, Tutak yaptıkları gibi. [Bu bilgi yanlıştır - SN]
Qazi■ Yerlisi tamamen Azeri olup bugün Kürt ve Azeri nüfus birbirine yakındır.
metonio■ Koord: 39° 38' 53'' D, 43° 24' 23'' K
Kasımoğlu mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ 19. yy sonunda 110 hane Ermeni nüfusu ve S. Stepannos kilisesi vardı. Ancak köyün Ermenice adının ’Kasımlar’ anlamında olması muhtemel görünüyor.
SN■ Koord: 38° 41' 4'' D, 43° 24' 56'' K
Bostaniçi mahalle
-
İpekyolu -
Van■ 1912’de 135 hane Ermeni nüfusu vardı. (VanV 22).
SN■ Ermenilerin tehcir edilmesinden sonra mahalleye Küresünni Azerbaycan Türkler'i yerleşti. Son yirmi yıl içinde de Kürt göçü aldı. Günümüzde Azerbaycan Türkleri ile Kürtler yaşıyor.
Murat Çolak■ Koord: 38° 32' 36'' D, 43° 25' 49'' K
Gaziler köy
-
Tuzluca (
Gaziler bucağı) -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Tovma Metsopetsi’nin Timurlenk Harpleri vekayinamesinde Par’nagud adıyla kaydedilmiştir. Aynı ismi taşıyan bir köy Ermenistan’ın Syunik ilindebulunur. Anlamı açık değildir.
SN■ Koord: 40° 5' 3'' D, 43° 27' 11'' K
Karakale köy
-
Arpaçay -
Kars■ Azeriler haricinde, Redkan aşiretine mebsup Kürtlerde var. Digor Akrak köyü yaklaşık 80 yıl önce zelzeleden dolayı yıkılınca buraya göç etmişler.
Qazi■ Koord: 40° 52' 24'' D, 43° 27' 37'' K
Şahnalar köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Rus yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Dukhobor mezhebinden Rus köyü idi. (Ukrayna, Gürcistan ve Azerbaycan’da Spasovka adlı Dukhobor köyleri vardır). 1899’da Dukhobor’lar ayrıldı, Ortodoks Ruslar yerleşti. Adı Odintsovo oldu.
SN■ Akyaka ilçesinin Arslanhane, Büyük Pirveli, Esenyayla, İbiş, Kalkankale, Kayadöven, Küçük Aküzüm ve Şahnalar köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
zdm■ Koord: 40° 44' 10'' D, 43° 32' 52'' K
Elmalık köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Şimdi Tuzluca ilçesine dahil olan yerleşim birimlerinden Tuzluca ilçe merkezi, Güllüce ve Mollakamer köylerinin tamamı, Abbasgöl köyünün çoğunluğu Ermenilerden oluşuyordu. 19 yy. ve 20 yy. başında Çarlık Rusya kayıtlarında Tuzluca ilçesindeki diğer yerleşim birimlerinde hiç bir Ermeni nüfus kaydı yoktur.)
Necmettin Kabirli■ Koord: 39° 59' 4'' D, 43° 33' 51'' K
Bacıoğlu köy
-
Arpaçay -
Kars■ Arpaçay ilçesinin Bacıoğlu, Başgedikler, Meydancık, Taşdere ve Yağkesen köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
zdm■ Koord: 40° 55' 32'' D, 43° 35' 27'' K
Aliköse köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Kısmen
Azeri yerleşimi
■ Köye Alekose derler. Alekose (Türkçe anlamı Köse Ali), Redkan aşiretinden Koseyi sülalesinin sekizinci kuşak dedesidir. Koseyi sülalesi günümüzde Ağrı ve Muş köylerine dağılmış.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 52' 58'' D, 43° 36' 49'' K
Akyaka ilçe
-
Akyaka -
Kars■ Daha önce Çetindurak (Baş Şüregel) kasabasında olan Şüregel kaza merkezi Cumhuriyetten sonra şimdi ilçe merkezi olan Kızılçakçak köyüne taşındı.
SN■ Karapapaklar, Azeriler ve Yerlilerin yoğun olarak yaşadığı bir bölgedir. Kürt nüfusu çok azdır
■ Akyaka ilçesinde Kürt veya "Yerli" zümreden Türk yoktur. Türkiyedeki 60-61 bin Akyaka'lının üçte ikisi Karapapak, üçte biri Şii Azeridir.
metonio■ Koord: 40° 44' 25'' D, 43° 37' 26'' K
Kayadöven köy
-
Akyaka -
Kars■ Sınırın hemen karşısında kalan Bezirhane köyünün adının 1921’den sonra benimsendiği anlaşılıyor. Bezirgân yanlıştır.
SN■ Koord: 40° 56' 33'' D, 43° 37' 29'' K
Kayaköprü köy
-
Akyaka -
Kars■ 10. ve 11. yüzyıllarda Bagratuni kralları zamanında Ermenilerin ruhani reisi olan gatoğigoslar burada otururdu. Kabirleri burada idi. (Urfalı Mateos §21). Köyde çok sayıda kilise kalıntısı ve Ruslardan kalan tarihi değirmen bulunmaktadır.
SN■ Yerli nüfusun yoğunluğundan dolayı yöre halkı "Yerli Ergine" ismiyle tanır. . [Emre]
SN■ Koord: 40° 43' 3'' D, 43° 38' 5'' K